مواد شیمیایی اولیه صنایع
مواد شیمیایی صنعتی عبارتند از ترکیبات شیمیایی که به منظور تولید محصولات صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند. این مواد شامل ترکیبات شیمیایی مختلفی میشوند مانند پلیمرها، رنگها، حلالها، مواد افزودنی و … که به صورت گسترده در صنایع مختلف مانند صنایع پتروشیمی، صنایع مواد غذایی، صنایع دارویی و صنعت خودرو استفاده میشوند.
این مواد اولیه شیمیایی، عموماً از منابع طبیعی مانند نفت، گاز طبیعی و مواد معدنی به دست میآیند و پس از فرآوری و تصفیه، به شکل مواد شیمیایی صنعتی برای استفاده در فرایندها و تولید محصولات صنعتی قرار میگیرند. استفاده از این مواد شیمیایی صنعتی به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارند، امکان تولید محصولات با کیفیت بالا و با عملکرد بهتر را فراهم میکند.
درک فرآیندهای تولید و ترکیب شیمیایی این مواد شیمیایی اساسی به منظور دستیابی به اهداف کاهش هزینه و رعایت مقررات سختگیرانه زیست محیطی و ایمنی بسیار مهم است.
دانشمندان مواد اولیه شیمیایی صنعتی و معدنی اساسی و را مثل تالک و باریت و کربنات کلسیم و اسید استئاریک و … که در طیف وسیعی از صنایع مانند مواد شیمیایی خاص ، پلیمرها ، محصولات شیمیایی ، دارویی ، شوینده ها ، حلال ها ، منسوجات و بسیاری دیگر مورد استفاده قرار می گیرند ، آزمایش و تجزیه و تحلیل می کنند.
معیارهای طبقهبندی مواد شیمیایی چیست؟
معیارهای طبقهبندی مواد شیمیایی، مجموعهای از قوانین و استانداردهایی هستند که برای طبقهبندی و شناسایی مواد شیمیایی استفاده میشوند. این معیارها به منظور ایجاد یک سیستم یکپارچه برای تدوین برچسبها، ایمنی و نحوه استفاده از مواد شیمیایی تعیین شدهاند.
برخی از معیارهای طبقهبندی شامل سیستم هماهنگ طبقهبندی مواد خطرناک (GHS)، کد طبقهبندی و برچسبگذاری مواد خطرناک (CLP) و سیستم طبقهبندی و برچسبگذاری مواد شیمیایی (CHIP) میباشند. این معیارها به کمک استانداردهایی مانند نمادها، فهرستها و اطلاعات خاص درباره خطرات، خواص و محدودیتهای استفاده از مواد شیمیایی، به کاربران و عموم جامعه کمک میکنند تا در ارتباط با این مواد، اقدامات ایمنی لازم را انجام دهند.
- ماهیت خورندگی
- واکنش پذیری شیمیایی با دیگر ترکیبات
- ایمنی در کار با مواد شیمیایی
- خروج گاز یا بخارات و ذرات جامدآلاینده در محیط
- درجه سمیت ماده
- قابلیت شعلهور بودن – توانایی انفجار
- درجه خطرناک بودن برای محیط زیست
انواع مواد اولیه شیمیایی صنعتی
مواد اولیه شیمیایی صنعتی به دو دسته ترکیبات معدنی و غیر معدنی تقسیم میشوند. این طبقه بندی بر اساس ساختار مولکولی مواد صورت میگیرد و هر دسته از این ترکیبات دارای مشخصات و ویژگیهای خاص خود است. ترکیبات معدنی از موادی تشکیل شدهاند که از منابع معدنی مانند سنگها و کانیها استخراج میشوند، در حالی که ترکیبات غیر معدنی (مواد شیمیایی آلی)از موادی مانند گازها، مواد آلی و مواد پلاستیکی تشکیل شدهاند. هر دسته از این ترکیبات دارای کاربردها و استفادههای خاص خود در صنایع مختلف میباشند.
1- مواد شیمیایی معدنی
مواد شیمیایی معدنی ، موادی هستند که از منابع طبیعی معدنی استخراج میشوند و شامل عناصر شیمیایی مختلفی همچون فلزات، نمکها، کانیها و مواد معدنی غیرفلزی میشوند. این مواد شیمیایی تأثیر زیادی در زندگی روزمره ما دارند و در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرند.
به عنوان مثال، فلزات شیمیایی معدنی مانند برنج، آهن، آلومینیوم و طلا در صنایع مختلفی همچون خودروسازی، ساختمانسازی و الکترونیک استفاده میشوند.
همچنین، نمکهای معدنی مانند نمک طعام و کلراید سدیم در آشپزی و صنعت غذایی مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین، مواد شیمیایی معدنی به عنوان یکی از اجزای اساسی تولیدات صنعتی و زندگی روزمره ما دارای اهمیت بسیاری هستند.
2-مواد شیمیایی آلی:
مواد شیمیایی آلی به ترکیباتی گفته میشود که اتمهای هیدروژن، اکسیژن و کربن در ساختار آنها وجود دارد. هیدروکربنها متداولترین ترکیبات شیمیایی آلی هستند.
از این مواد شیمیایی برای تولید سموم دفع آفات و حشرهکشها استفاده میشود. اگر نامی از ترکیبات آلی فرار هم در گروه مواد شیمیایی شنیدید، در حقیقت، برخی از ساختارهای هیدروکربنی هستند که برای محیط زیست به عنوان یک آلاینده عمل میکنند.
مواد شیمیایی آلی، ترکیباتی هستند شامل اتمهای هیدروژن، اکسیژن و کربن در ساختار آنها هستند. این ترکیبات عمدتاً در صنایع دفع آفات و حشرهکشها مورد استفاده قرار میگیرند. اما برخی از ساختارهای هیدروکربنی آلی نیز به عنوان آلایندهها در محیط زیست شناخته میشوند. بنابراین، استفاده از این مواد نیاز به دقت و آگاهی از تأثیرات آنها بر محیط زیست دارد.
مطالب مرتبط: